28.6.05
Strixxiklu satiriku PAQQAMANIJA p7 (ikklikkja fuqha biex tkabbarha.) L-istorja s'issa: Joe Hasan il-pijunier tal-paqqamanija waqqa' fit-tentazzjoni lil Cikku u l-poplu tieghu biex jillibera ruhi mill-mixi u mit-trasport pubbliku billi jibda juza l-paqqa. Sa mill-bidu, Cikku infatwa ruhu mal-paqqa u zzewwigha minkejja x-xikel finanzjarju. Il-harsien u l-prezervazzjoni tal-ghaziza paqqa tieghu, gablu holm ikrah u hmir il-lejl. L-ghefiered ta' gwardjani lokali wasluh f'nervozizmu kbir u kellu jirrikorri ghand qassis biex jehles mill-maghmul.
21.6.05
4.6.05
Biex int tghix ahjar 2
Jien mhux xi wiehed li nbakkar ghall-gazzetta filghodu biex naqraha mal-kafe tal-fatra. Ghalhekk ghandi l-vantagg li l-ikel ma jinzillix velenu meta nara artiklu bhal dak tal-pagna ta’ wara fuq it-times tal-bierah. “35,500 karozza jghaddu mill-Belt u l-Furjana kuljum”, kien it-titlu ta’ dan l-artiklu. Bongu ghidt f’qalbi. L-artiklu kien ibazzat fuq rapport ta’ studju intern li ghamel il-gvern u li t-times inghatalha l-access biex tarah. Bhalissa l-gvern ghaddej b’xi diskussjonijiet dwar is-sitwazzjoni tat-traffiku fil-Belt u l-Furjana. X’aktarx l-artiklu kien intenzjonat biex iqajjem l-interess fost il-pubbliku Belti u Furjaniz sabiex jattendi ghal dawn il-laqghat. Ir-rapport tal-istudju kif irrapportatu t-times juri figuri u sitwazzjonijiet allarmanti izda ghal minn jahdem jew jghix f’dawn l-inhawi, dawn is-sitwazzjonijiet huma realta’ ta’ kuljum. L-ammont esagerat ta’ karozzi ccirkulati fil-belt hu ovvju ghal kulhadd. Biss biss jekk tieqaf tghodd il-karozzi li jghaddu f’minuta wahda fi triq il-merkanti filghodu jew filghaxija iggibhom xi hmistax-il wahda kull minuta jigifieri madwar 900 karozza kull siegha.
L-istatistici llum naghtuhom hafna piz imma mhux dejjem inkunu lesti li nagixxu fuq l-indikazzjonijiet li johorgu minnhom. Bhal Dottor Jekyll u s-sur Hyde il-gazzetti jippubblikaw artikli fattwali ta’ dan it-tip biex izommu mal-etika gurnalistika u jirrappurtaw kollox ( jew fil-kaz tat-times biex taqdi l-gvern). Imbaghad l-ghada kollox jerga’ jorqod u jkomplu bl-istess doza ta’ riklami favur ix-xiri tal-karozzi ghax b’hekk idawwru r-rota.. Ebda gurnal jew gazzetta ma ghandha s-sahha u l-hila biex tadottat politika editorjali ferma u dinamika sabiex titqajjem kuxjenza dwar il-genn taghna ghal gabubetti t’erba’ roti. Dan ghax mill-ghada li tiddikjara l-kampanja miftuha, tibda’ tara l-bejgh jonqos u ir-riklami tac-cappa jinxfu. Id-dinja rota u x-xitan idawwarha fuq il-fus tal-flus.
Il-gvern, inhoss jien, bhalissa qieghed bhal akrobata fuq habel stirat bejn irid ihalli x-xiri ghaddej ghax idahhal somom hoxnin ta’ flus mit-taxxi u bejn irid jiffranka l-belli liri mill-mard u l-incidenti li l-karozzi qed jikkawzaw. Sa issa jidher li l-mizien tal-gwadan ekonomiku kien qed ixaqleb lejn id-dhul goff mit-taxxi u l-multi li jiggeneraw il-karozzi. Pero wara snin twal ta’ dikjarazzjonijiet minn Missier Malta Ewropea li x-xiri tal-karozzi hu sinjal tal-gid fil-pajjiz, fil-fratemp, l-ebda mizuri ma’ ttiehdu biex nevitaw it-tsunami ta’ vetturi privati li qed jghaddsu pajjizna taht shaba emissjonijiet tossici. Il-barometru tas-sinjali taz-zminijiet ta’ papa Malewro ma hadimlux sew fuq dil-bicca ghax ma kkalkulax il-mard repiratorju u l-allergiji u nies immankati b’xi daqqa ta’ karozza.
Imma li hu tal-gvern irrid naghtihulu ghax introduca l-VRT, taqqal l-ezami tas-sewqan, gholla l-petrol u d-diesel biex in-nies jsuqu inqas, dahhal id-dixxiplina bil-gwardjani lokali li minn rebus u dizordni gabu t-traffiku iktar organizzat, introduca l-lejnijiet tal-linja u affarijiet ohra li jikkonvincu lis-sewwieqa biex jabbandunaw il-vizzju tas-sewqan. Ghal dan it-tentattiv kuragguz biex irrazzan il-mewga ta’ iktar sidien ta’ karozzi, ninzaghlu l-kappell. Imma fil-verita’ flok naqqsu s-sewwieqa privati, aktar zdiedu filwaqt li zdied ukoll it-thaxwix tal-liri fil-but tal-gvern.
Il-karozza hija wisq maghguna fil-psike taghna. Sa minn tfal nilghabu bil-paqqa u sa minn eta’ zghira nitlebilbu biex inpoggu fuq sit ta’quddiem bl-istering f’idejna u naghfsu il-pedala tal-gass. L-idea tal-mobilta’ taghna minn post ghal iehor hija dik li tabilfors irrid ikollna il-karozza privata taghna biex ninqdew u nkunu komdi.
Il-karozza toffri wkoll idea ta’ status, moda u indipendenza. Imma dan kollu ghal hafna gab ix-xikel tad-dejn ma saqajna.Ghalkemm minghalina komdi nistennew fit-traffiku iggammjat, jew cool ghax influwenzati mir-riklami, tohrog il-mistoqsija pertinenti jekk sirniex sjavi ta’ sistema fejn biex ticcaqlaq minn banda ghal ohra trid iggorr mieghek nofs tunellata hadid u lasktu, tokkupa arja sbatax-il darba iktar mill-hxuna tieghek, iddum siegha biex issibilha post fejn tipparkjaha u timpalalha l-liri biex tmantnieha u timmanutenzjonha.
Naf li qazzist ‘il xi whud nghid kontra l-karozzi imma nemusa toqros iccaqlaq bniedem u jekk xi darba naslu biex ngeddu l-istil ta’ hajjitna fejn ma inkunx dependenti minn din il-karozzella tal-holm, allura imbaghad dakinhar inkunu tassew iktar hielsa. Nibdew nitqazzu zgur, meta nifthu l-gazzetti u naraw ir-riklami tal-karozzi li jippruvaw ibighulna l-fantasija.
L-istatistici llum naghtuhom hafna piz imma mhux dejjem inkunu lesti li nagixxu fuq l-indikazzjonijiet li johorgu minnhom. Bhal Dottor Jekyll u s-sur Hyde il-gazzetti jippubblikaw artikli fattwali ta’ dan it-tip biex izommu mal-etika gurnalistika u jirrappurtaw kollox ( jew fil-kaz tat-times biex taqdi l-gvern). Imbaghad l-ghada kollox jerga’ jorqod u jkomplu bl-istess doza ta’ riklami favur ix-xiri tal-karozzi ghax b’hekk idawwru r-rota.. Ebda gurnal jew gazzetta ma ghandha s-sahha u l-hila biex tadottat politika editorjali ferma u dinamika sabiex titqajjem kuxjenza dwar il-genn taghna ghal gabubetti t’erba’ roti. Dan ghax mill-ghada li tiddikjara l-kampanja miftuha, tibda’ tara l-bejgh jonqos u ir-riklami tac-cappa jinxfu. Id-dinja rota u x-xitan idawwarha fuq il-fus tal-flus.
Il-gvern, inhoss jien, bhalissa qieghed bhal akrobata fuq habel stirat bejn irid ihalli x-xiri ghaddej ghax idahhal somom hoxnin ta’ flus mit-taxxi u bejn irid jiffranka l-belli liri mill-mard u l-incidenti li l-karozzi qed jikkawzaw. Sa issa jidher li l-mizien tal-gwadan ekonomiku kien qed ixaqleb lejn id-dhul goff mit-taxxi u l-multi li jiggeneraw il-karozzi. Pero wara snin twal ta’ dikjarazzjonijiet minn Missier Malta Ewropea li x-xiri tal-karozzi hu sinjal tal-gid fil-pajjiz, fil-fratemp, l-ebda mizuri ma’ ttiehdu biex nevitaw it-tsunami ta’ vetturi privati li qed jghaddsu pajjizna taht shaba emissjonijiet tossici. Il-barometru tas-sinjali taz-zminijiet ta’ papa Malewro ma hadimlux sew fuq dil-bicca ghax ma kkalkulax il-mard repiratorju u l-allergiji u nies immankati b’xi daqqa ta’ karozza.
Imma li hu tal-gvern irrid naghtihulu ghax introduca l-VRT, taqqal l-ezami tas-sewqan, gholla l-petrol u d-diesel biex in-nies jsuqu inqas, dahhal id-dixxiplina bil-gwardjani lokali li minn rebus u dizordni gabu t-traffiku iktar organizzat, introduca l-lejnijiet tal-linja u affarijiet ohra li jikkonvincu lis-sewwieqa biex jabbandunaw il-vizzju tas-sewqan. Ghal dan it-tentattiv kuragguz biex irrazzan il-mewga ta’ iktar sidien ta’ karozzi, ninzaghlu l-kappell. Imma fil-verita’ flok naqqsu s-sewwieqa privati, aktar zdiedu filwaqt li zdied ukoll it-thaxwix tal-liri fil-but tal-gvern.
Il-karozza hija wisq maghguna fil-psike taghna. Sa minn tfal nilghabu bil-paqqa u sa minn eta’ zghira nitlebilbu biex inpoggu fuq sit ta’quddiem bl-istering f’idejna u naghfsu il-pedala tal-gass. L-idea tal-mobilta’ taghna minn post ghal iehor hija dik li tabilfors irrid ikollna il-karozza privata taghna biex ninqdew u nkunu komdi.
Il-karozza toffri wkoll idea ta’ status, moda u indipendenza. Imma dan kollu ghal hafna gab ix-xikel tad-dejn ma saqajna.Ghalkemm minghalina komdi nistennew fit-traffiku iggammjat, jew cool ghax influwenzati mir-riklami, tohrog il-mistoqsija pertinenti jekk sirniex sjavi ta’ sistema fejn biex ticcaqlaq minn banda ghal ohra trid iggorr mieghek nofs tunellata hadid u lasktu, tokkupa arja sbatax-il darba iktar mill-hxuna tieghek, iddum siegha biex issibilha post fejn tipparkjaha u timpalalha l-liri biex tmantnieha u timmanutenzjonha.
Naf li qazzist ‘il xi whud nghid kontra l-karozzi imma nemusa toqros iccaqlaq bniedem u jekk xi darba naslu biex ngeddu l-istil ta’ hajjitna fejn ma inkunx dependenti minn din il-karozzella tal-holm, allura imbaghad dakinhar inkunu tassew iktar hielsa. Nibdew nitqazzu zgur, meta nifthu l-gazzetti u naraw ir-riklami tal-karozzi li jippruvaw ibighulna l-fantasija.
2.6.05
BIEX INT TGHIX AHJAR (?)
Dal-pajjiz imdewwed bin-nies li jimxu bejn gzuz ta’ binjiet u twapet ta’ toroq li dejjem ifaqqsu ma’ kull jum illi jghaddi. Donnu hadd ma jrid jiddiskuti l-alternattivi biex ma nibqghux fgati f’dan l-gheluq li qed noholqu ahna stessu u biex nizviluppaw mezz ta’ trasport xieraq u nadif. Issa meta rajt dawk it-tabelluni jirriklamaw ucuh dahkana jsuqu l-vetturi taghhom fi sfond bl-istellarju Ewropew u bis-slogan fuqhom jghid “TOROQ GODDA BIEX INT TGHIX AHJAR” bejn ridt nikteb poezija li Mugliette biex infahhru u niringrazzjah tal-gid li qed ixerred fuqna u bejn ridt ninzel minfuq tal-linja, nhaffer hofra u noqghod nghix fiha sakemm jigi Joe Babun joffrili kaxxa cikkulata Mars biex jikkonvincini li l-hajja ta’ fuq hija hafna ahjar mill-hofra li hammilt jien.
F’din il-kwistjoni s-soltu nsawwat lil politici u l-entitajiet komplici maghhom imma kif nista’ nwahhal biss fihom meta l-mentalita’ tal-poplu hija ghagna wahda ta’ konkos iebes li ma turi ebda caqliq lejn il-bidla fil-mod ta’ kif nittrasportaw ruhna f’dal-pajjiz. Is-sondaggi li l-politici jibbazaw fuqhom il-politika taghhom, spiss jindikaw li l-ewwel prijoritajiet tal-poplu huma t-toroq u t-tiswijiet taghhom. Kull darba li nisma’ lill-Prim Ministru jitkellem fuq l-ambjent u t-titjib fl-ghajxien, arah jaqaghlek isemmi t-toroq, ir-roundabouts u s-central strips u l-infrastruttura kollha marbuta mat-toroq. L-oppozizzjoni mill-banda l-ohra l-hin kollu tniggez lil gvern fuq il-herba tat-toroq, it-taxxi fuq il-karozzi u z-zjieda fil-prezz tal-petrol, il-parkeggi bi hlas, il-gwardjani lokali u l-bqija. Il-kuntentizza tal-maltin, wiehed jista’ jikkonferma li tiddependi mill-accessibbilta’ ta’ dawn il-gabubetti fuq erba’ roti.
S’issa, hawn Malta ebda moviment relevanti ghadu ma qam jisfida bis-serjeta din il-qaghda mwieghra. Anki l-ghaqdiet ambjentali juzaw kawtela kbira meta jikritikaw l-invazjoni dejjem tikber tal-karozzi privati. Dan ghax jistghu ikunu ttimbrati bhala estrimisti mill-pubbliku li hu infatwatwat bil-karozzi privati tieghu. Araw fuq il-hamiem li qed jizdied, nisimghu garr u proposti biex nesterminawhom u l-kunsill lokali tal-Furjana sahansitra ha azzjoni drastika kontra l-hamiem. Fuq l-imigranti illegali li dejjem gejjin, ingorru wkoll u nirristriguhom kemm nistghu. Imma fuq it-tniggiz mid-dhahen tal-karrozzi, naghlqu ghajn u minfes u nippuntaw subghajna lejn ix-xarabankijiet. Fuq kemm iwegghu nies bl-incidenti tat-traffiku, nehduha bhala haga normali. Fuq kemm ic-centri tar-rhula u l-bliet taghna saru inaccessibbli ghat-tfal u ghax-xjuh u perikoluzi ghal minn jehodha bil-pass, lanqas biss tghaddilna minn mohhna nipprotestaw kontriha.
Fi gzira ckejkna bhal taghna l-ispazju huwa krucjali ghal sahhitna u ghall-hajja socjali taghna. Sfortunatament dan l-ispazju qed jittiekel b’rata tassew mghaggla mill-fattur tal-popolazzjoni dejjem tikber, mill-bini dejjem tiela’ u mill-karozzi dejjem jizdiedu.. Jekk se nkomplu nintrassu bejn laham, gebel u hadid, kun af li l-unika alternattiva BIEX INT TGHIX AHJAR, mhijiex it-toroq godda ta’ Mugliette imma c-cikkulata ta’ Joe Babun.
F’din il-kwistjoni s-soltu nsawwat lil politici u l-entitajiet komplici maghhom imma kif nista’ nwahhal biss fihom meta l-mentalita’ tal-poplu hija ghagna wahda ta’ konkos iebes li ma turi ebda caqliq lejn il-bidla fil-mod ta’ kif nittrasportaw ruhna f’dal-pajjiz. Is-sondaggi li l-politici jibbazaw fuqhom il-politika taghhom, spiss jindikaw li l-ewwel prijoritajiet tal-poplu huma t-toroq u t-tiswijiet taghhom. Kull darba li nisma’ lill-Prim Ministru jitkellem fuq l-ambjent u t-titjib fl-ghajxien, arah jaqaghlek isemmi t-toroq, ir-roundabouts u s-central strips u l-infrastruttura kollha marbuta mat-toroq. L-oppozizzjoni mill-banda l-ohra l-hin kollu tniggez lil gvern fuq il-herba tat-toroq, it-taxxi fuq il-karozzi u z-zjieda fil-prezz tal-petrol, il-parkeggi bi hlas, il-gwardjani lokali u l-bqija. Il-kuntentizza tal-maltin, wiehed jista’ jikkonferma li tiddependi mill-accessibbilta’ ta’ dawn il-gabubetti fuq erba’ roti.
S’issa, hawn Malta ebda moviment relevanti ghadu ma qam jisfida bis-serjeta din il-qaghda mwieghra. Anki l-ghaqdiet ambjentali juzaw kawtela kbira meta jikritikaw l-invazjoni dejjem tikber tal-karozzi privati. Dan ghax jistghu ikunu ttimbrati bhala estrimisti mill-pubbliku li hu infatwatwat bil-karozzi privati tieghu. Araw fuq il-hamiem li qed jizdied, nisimghu garr u proposti biex nesterminawhom u l-kunsill lokali tal-Furjana sahansitra ha azzjoni drastika kontra l-hamiem. Fuq l-imigranti illegali li dejjem gejjin, ingorru wkoll u nirristriguhom kemm nistghu. Imma fuq it-tniggiz mid-dhahen tal-karrozzi, naghlqu ghajn u minfes u nippuntaw subghajna lejn ix-xarabankijiet. Fuq kemm iwegghu nies bl-incidenti tat-traffiku, nehduha bhala haga normali. Fuq kemm ic-centri tar-rhula u l-bliet taghna saru inaccessibbli ghat-tfal u ghax-xjuh u perikoluzi ghal minn jehodha bil-pass, lanqas biss tghaddilna minn mohhna nipprotestaw kontriha.
Fi gzira ckejkna bhal taghna l-ispazju huwa krucjali ghal sahhitna u ghall-hajja socjali taghna. Sfortunatament dan l-ispazju qed jittiekel b’rata tassew mghaggla mill-fattur tal-popolazzjoni dejjem tikber, mill-bini dejjem tiela’ u mill-karozzi dejjem jizdiedu.. Jekk se nkomplu nintrassu bejn laham, gebel u hadid, kun af li l-unika alternattiva BIEX INT TGHIX AHJAR, mhijiex it-toroq godda ta’ Mugliette imma c-cikkulata ta’ Joe Babun.
Subscribe to:
Posts (Atom)