L-għanja tal-Poplu huwa festival tal-kanzunetta Maltija. Illum huwa l-unika festival li għadu jinżamm fuq skala nazzjonali u li jiċċelebra l-idjoma ta’ poplu li kiber fid-dell ta’ kulturi ġganti. Qatt ma naf li smajt lil xi ħadd jirrakkonta l-istorja ta’ l-iżvilupp ta’ din il-forma ta’ espressjoni. Anqas ma naf li teżisti fil-kitba. Naħseb li tkun storja siewja biex wieħed jara kif għanjet il-poplu kienet manifestata matul iż-żminijiet. Kinitx l-Imnarja waħda mill-okkażjonijiet li ġabret l-għannejja flimkien biex juru ħilthom u jiddevertu l-poplu? Meta daħlet sew il-kanzunett Taljan fostna, kien hemm festival li ma niftakarx x’kien jismu u lanqas ma naf kemm dam isir. X’sar minnhom dawk il-kanzunetti maltin? ”Madonina” naf li kienet waħda minn dawn. ”Sparaw għall-Qamar” ta’ Charles Clews, din kienet oħra minnhom tgħid? Hemm xi ħadd li kkompila l-aħjar kanzunetti ta’ dak iż-żmien u ħariġhom fuq diska?
Fi żmieni niftakar il-festival Internazzjonali tal-kanzunetta Maltija. Ta’ dan għandi d-diski kollha imma llum minħabba s-cds dawn mhumiex disposti għall-preżentaturi fuq ir-radju. Imma qabel dan il-festival il-għaqda YTC diġa kienet bdiet tgħaqqad il-kantanti, il-mużikanti u l-awturi flimkien biex fuq palk jippreżentaw il-festival tagħhom. Fis-70ijiet din l-għaqda taż-żgħażagħ kienet diġa ipproduċiet l-album u l-preżentazzjoni televiżiva tiegħu ”Ikun li trid int”. Wara imbagħad ħarġu ġabra ta’ kanzunetti għall-Milied bl-isem ta’”Kartolina”. Imma l-festival tagħhom minkejja li kien żgħir, ma qata’ xejn u sena wara oħra kompla jżid fl-attendenza tal-pubbliku u iktar u iktar fil-popolarita’ fost il-kantanti u kantawturi, daqqaqa u awturi, tant li minn sala ta’ skola bdew imorru fil-lukanda Phoenicia imbagħad fit-teatru tal-Universita.
Sadanittant il-festival Internazzjonali tal-kanzunetta Maltija nferaq fi tnejn, wieħed minnhom ”il-kanzunetta għall-Ewropa” u l-ieħor ”il-festival tal-kanzunetta Maltija”. Dan tal-aħħar tħalla jmut imġewwaħ biex inżaqq l-ieħor. Jien f’dan ta’ l-aħħar tlift kull interess għax ma nħossx li għadu jappella għalija. B’xorti tajba l-għanja tal-poplu, minkejja li hu wild għaqda volontarja, xorta kampa mal-isfidi finanzjarji u kiber f’festival denju li jirrappreżenta poplu uniku, il-poplu Malti.
F’dinja globalizzata u f’Malta fejn il-biċċa l-kbira tal-poplu huwa sponża għal dak li hu aljen, nifhem li mhux ħafna japprezzaw dan il-festival għal raġunijiet varji. Għalija huwa s-San Remo ta’ Malta f'dik li hi espressjoni lokali, u għalkemm ma tantx inħobb noqgħod quddiem il-kaxxa, għada hemm issibuni, quddiemha, nitpaxxa, nitmeżmeż, nidħak u nemozjona ruħi bil-lirika u l-melodija. Is-sabiħ tal-festival ”L-Għanja tal-Poplu” hu li għandu temi mħawrin bil-kummenti soċjali, imħabba u umoriżmu. Min għadu mhux midħla ta’ dan il-festival inħajru jttawwallu għada s-Sibt 13 ta’ Mejju 2006, fuq TVM f’xi ħin filgħaxija.
Ħaġa waħda żgur li se ddejjaqni fl-Għanja tal-Poplu u din hi il-kompetizzjoni li fl-aħħar trebbaħ lil xi kantant jew ieħor. Jien inħoss li l-arti m’għandhiex titqiegħed f’kompetizzjoni ta’ rebħ jew telf. Din hi xi ħaġa li jkolli nissaporti, mhux għax ma nistax nitfilu fl-aħħar u mmur norqod, u probabbilment hekk nagħmel, imma għax persważ li xi wħud mill-kanzunetti nkitbu u se jkun preżentati f’dan is-sens kompetittiv li narah jixraq iktar lill-isport milli lill-arti.
Insomma fi żgur se ngħoxa nisma’ lil Walter Micallef bil-kanzunetta l-ġdida tiegħu u jekk tippermettuli, ħalluni ndewwaqkom biss il-kliem tagħha. Il-mużika tisimgħuha għada.
'Il Malta
Kliem u mużika ta’ Walter Micallef
‘L Malta fottewha xi kuntratturi
Xi politikanti mingħajr valuri
U fuq qabarha poġġewlha bukett fjuri.
Bl-istaletti, bħal tad-Duluri.
‘L Malta fottewha u mingħajr ħniena.
Stuprawha u ħallewa għarwiena.
W aktar minn hekk, ma wrew l-ebda ndiema.
U nstemgħet mota minn tal-qampiena.
‘L Malta fottewha u l-lum mitluqa.
Bħal prostituta, u kull min għex minn fuqha
Baqgħu siekta u b’fommhom magħluqa.
U ttiegħem morra x’ħin idduqha.
‘L Malta fottewha u t-tfal batew
Ġungla tal-konkos bnew fuq li bnew.
Tant li post fejn jilgħabu mank ħallew
‘Mma huma stgħanew, u kemm stgħanew.
Malta fottewha w għalxejn nibkuha
Għaliex kull deċiżjoni diġa ħaduha
U ngħid xi ngħid żgur li mhux sejrin jibdluha.
‘L Malta fottewha u għalxejn nibkuha.
Malta fottewha ma ħallewliex ħdura
Donnu bil-ħsieb kulħadd ittraskura
Ħadd ma qal xejn u lkoll żammejna pass lura
U l-lum trid tgħarrex biex tilmaħ fjura.
‘L Malta fottewha u t-tfal batew
Ġungla tal-konkos bnew fuq li bnew.
Tant li post fejn jilgħabu mank ħallew
‘Mma huma stgħanew, u kemm stgħanew.
